EKSPLORER ANTYCZNY

Ukształtowała się społeczna struktura Egiptu, jego administracja i idee religijne. W czasach I i II dynastii powstały ważne urzędy: wezyra (sprawującego pieczę nad całą administracją najwyższego urzędnika), nosiciela sandałów, czy naczelnika domu drewna jodłowego (pełniącego pieczę nad importem cedru z Libanu). Oprócz tych najwyższych dostojników istniała armia pisarzy stanowiąca trzon administracji. Już wtedy zaznaczył się podział egipskiego społeczeństwa na warstwy: arystokratów-urzędników towarzyszących królowi, kapłanów, chłopów i rzemieślników. Wykształciła się koncepcja władcy-boga, czczonego przez poddanych, równego innym bóstwom w panteonie. Król (faraon) pełnił najwyższą władzę administracyjną, religijną, sądowniczą i wojskową. Był niekwestionowanym władcą państwa, które było jego własnością. Przy wstąpieniu na tron przyjmował skomplikowaną tytulaturę składającą się z wielu imion, lecz najważniejszym tytułem królewskim był tytuł Króla Górnego i Dolnego Egiptu. Sprzeciw wobec władcy był sprzeciwem przeciw boskiemu porządkowi, każdy człowiek zależny był od króla. 
Państwo egipskie stanowiło sprawnie zarządzany scentralizowany organizm polityczny. Ustanowiona doktryna władzy przetrwała aż do końca egipskiej cywilizacji i miała ogromny wpływ na świadomość Egipcjan kształtując ich konserwatywną mentalność sceptycznie nastawioną wobec wszelkich zmian. Dzięki tej rozwijającej się przez tysiąclecia cywilizacji możemy obecnie podziwiać dziesiątki tysięcy pozostawionych zabytków, niezwykłych budowli i arcydzieł sztuki starożytnego Egiptu, w tym ok. 80 kamiennych znanych nam piramid rozsianych na obszarze Gizy i Sakkary, od Tanis po Memphis. Monumentalnych świątyń w Abydos, Karnaku i Luksorze, wspaniałych grobowców władców Egiptu w najstarszej i najważniejszej historycznie nekropolii Memfis i wielu innych ukrytych w odludnym miejscu zwanym Doliną Królów. W zielonej Delcie Nilu i na wybrzeżu Morza Śródziemnego rozwijały się prężne ośrodki miejskie i porty, dzięki którym Egipcjanie zapewnili sobie bezpośrednie kontakty handlowe z ludami Azji i Europy. 

To tam w jednym z najstarszych miast w Delcie zwanym Chito (Rosetta) odkryto tzw. Kamień z Rosetty – zabytek piśmiennictwa staroegipskiego, którego dwujęzyczne zapisy w trzech wersjach, w języku egipskim pismem hieroglificznym i demotycznym, oraz po grecku miały przełomowe znaczenie dla odczytania po wiekach egipskich hieroglifów.
Niezwykłym też wyzwaniem dla historyków starożytności stanowiła przez 60 lat tajemnica miast Delty Pi-Ramzes i Tanis (Dżanet), których dzieje opisałem w opowiadaniu zatytułowanym Tajemnica Pi-Ramzes zamieszczonym w albumie MUZEUM WYOBRAŹNI z 2013 r. Niestety, ze starożytnych miast Delty do naszych czasów przetrwało zaledwie kilka, w tym Awaris, Tinnis, i Bubastis. Nie przetrwał natomiast drugi z siedmiu cudów świata - latania morska na wyspie Faros koło Aleksandrii zbudowana w latach 300-280 p.n.e., oraz odkryte niedawno zatopione przez morze miasto Heraklion nad Morzem Śródziemnym z bogatą zabudową portową.

Odrębnym rozdziałem dla historii starożytnej Egiptu jest samo miasto Aleksandria zbudowane na rozkaz Aleksandra Wielkiego, zapomniało już o swojej greckiej, żydowskiej, europejskiej i lewantyńskiej przeszłości, ale nadal urzeka swoją odmiennością. Nie będzie przesadą stwierdzenie, że te niezwykłe osiągnięcia starożytnych Egipcjan w budowaniu podwalin przyszłego imperium odcisnęły się głębokim piętnem na przyszłości całej ludzkości, bo to oni wskazali drogę osiągnięć i możliwości cywilizacyjnych człowieka. To droga niezwykle długotrwałej historii cywilizacji, przez tysiąclecia uzależnionej od życiodajnej rzeki Nil, począwszy od zjednoczenia Egiptu ok. 3100 r. p.n.e., upadki państwa (okresy przejściowe), odrodzenia w okresie Średniego Państwa i ponownie zjednoczenie w Nowe Państwo z utrwalonymi w kamieniu bogatymi dziejami XXX-tu dynastii władców.