William G. Dever, profesor archeologii bliskowschodniej, zauważa: „Stela Merenptaha informuje nas jednoznacznie: W Kanaanie mieszkał lud nazywający siebie ‚Izraelem’ i nazywany był tak przez Egipcjan — którym przecież trudno przypisać chęć potwierdzania autentyczności Biblii i którzy nie wymyślaliby tej osobliwej nazwy dla własnych celów propagandowych”. Zatem jest to pierwsze wiarygodne źródło potwierdzające istnienie ludów Izraela.
Osiadłe tam plemiona Izraelitów ok. 1030 p.n.e., w obliczu zagrożenia przez Filistynów zjednoczyły się, tworząc państwo, którego pierwszym królem został Saul. Tak powstało Zjednoczone królestwo Izraela. W latach ok. 1006 p.n.e. - 970 p.n.e., za panowania drugiego króla żydowskiego Dawida, Izraelici podporządkowali sobie inne plemiona zamieszkujące tereny Kanaanu (Filistynów, Moabitów i Aramejczyków), podbijając znaczne terytoria na północy i południu oraz zdobywając Jerozolimę i ustanawiając ją swą państwową i religijną stolicą.
Syn króla Dawida, Salomon (ok. 971 p.n.e. - 931 p.n.e.) kontynuując dzieło ojca sprawnie zajął się administrowaniem gospodarczym i prawnym umocnieniem państwa żydowskiego. Zadbał o rozwój rolnictwa, wydobycia miedzi, budowę dróg i floty handlowej, nawiązał przyjazne stosunki z Tyrem, Egiptem oraz królestwem Saby. Za jego panowania wzniesiona została w Jerozolimie Wielka Świątynia, która stała się miejscem przechowywania największej relikwii narodu Izraelitów - Arki Przymierza i miejscem kultu Jahwe. Król Salomon za swojego życia wyniósł Izrael do szczytu powodzenia w wielu dziedzinach, w czym wydatnie sprzyjał mu występujący kryzys polityczny w Egipcie i Asyrii. Niestety, niedługo po jego śmierci nastąpiło podzielenie królestwa na dwa oddzielne - na południu ukształtowało się królestwo Judy (dwa plemiona), a na północy królestwo Izraela (dziesięć zbuntowanych plemion).
W okresie podzielonej monarchii północne królestwo Izraela kierowało swoje działania na dalszą ekspansję tocząc liczne wojny z sąsiadami, np. Aramem-Damaszkiem, często również obracając się przeciwko Judzie, by wreszcie popaść w zależność od Asyrii, która podbiła w 722 p.n.e. stolicę Izraela Samarię i deportowała całą ludność. Tymczasem królestwo Judy było mniejsze i biedniejsze, jednak bardziej stabilne, kontynuacja władzy pozostała w ręku potomków Dawida. Życie religijne kraju koncentrowało się wokół Świątyni Jerozolimskiej. Przez długi czas państwo cieszyło się pokojem. Nie zostało podbite przez Asyrię, jednak przez pewien czas, było jej podporządkowane. Po upadku Asyrii w 609 p.n.e. królestwo Judy zostało opanowane przez wojska egipskie faraona Necho II, a następnie w 586 p.n.e. zajęte przez króla Babilonu, Nabuchodonozora II. Jerozolima została zniszczona, świątynia Jerozolimska zburzona, a ludność uprowadzona w niewolę do Babilonii. Powrót Izraelitów do swojej ojczyzny był możliwy dopiero po 538 p.n.e., za zgodą króla Persji Cyrusa, który podbił Babilon. Żydzi po powrocie z niewoli babilońskiej w niedługim czasie (lata 520 - 515 p.n.e.) pobudowali w Jerozolimie Drugą Świątynię.
Niecałe 200 lat później, w 332 p.n.e. wojska macedońsko-greckie Aleksandra Macedońskiego podbiły Judeę, która poddała się bez walki. Po jego śmierci rozpoczęły się walki między Ptolemeuszami i Seleukidami o panowanie nad tymi obszarami. Po zwycięstwie Seleukidów w 167 p.n.e. król Antioch IV Epifanes postanowił przymusowo zhellenizować opornych Żydów i zastąpił prawo mozaistyczne greckim prawem świeckim. Dekretem królewskim zakazano obrzezania, święcenia szabatów i obchodzenia świąt. We wszystkich miastach Judei wzniesiono posągi bogów greckich i nakazano pod karą śmierci oddawać im cześć. Znalezione zwoje Tory były rekwirowane i palone. Drugą Świątynię Żydowską w Jerozolimie poświęcono Zeusowi Olimpijskiemu. Na ołtarzu zabito w ofierze świnię, a następnie wstawiono posąg Zeusa, któremu nakazano składać ofiary. W odpowiedzi na profanację najświętszego miejsca dla Żydów w 166 p.n.e. wybuchło powstanie, w wyniku którego Judea uzyskała na pewien czas niezależność. Gubernatorem Judei i arcykapłanem Judei został Jonatan Machabeusz. Stworzył on silną armię żydowską i uczynił Judeę bogatą i wpływową prowincją. Państwo Machabeuszy, było jednak rozrywane wewnętrznymi sporami i walkami zwalczających się stronnictw, którym w końcu kres położyli Rzymianie zajmując Judeę w 63 roku n.e. i królem Izraela decyzją senatu rzymskiego został mianowany Herod zwany później Wielkim. W I wieku p.n.e. królestwo Heroda obejmowało, prócz Palestyny, też część dzisiejszej Jordanii, Libanu i Syrii. Król Herod, znany jako Wielki Budowniczy był inicjatorem wielu monumentalnych inwestycji m.in. portu w Cezarei Nadmorskiej, Twierdzy Antonia widocznej z Via Dolorosa, oraz wielkiej przebudowy Drugiej Świątyni w Jerozolimie, która była najbardziej okazałą budowlą Izraelitów w dziejach.
Po śmierci Heroda Judea ponownie była wstrząsana wojną domową i w końcu władza w Judei przeszła w ręce rzymskich namiestników, aż do roku 66 n.e., gdy wybuchło kolejne żydowskie powstanie przeciwko panowaniu rzymskiemu. Walki przybrały rozmiary totalnej wojny. Oblężona Jerozolima padła 11 września 70 roku. Miasto zostało zburzone, a Świątynia Jerozolimska spalona. Wiosną 73 roku upadła ostatnia żydowska twierdza Masada, w której samobójstwo popełniło 960 Żydów. Po tych tragicznych wydarzeniach do chwili obecnej pozostał w Jerozolimie tylko zachodni mur z jedynej świątyni żydowskiej w dziejach, zwany też Ścianą Płaczu. Obecnie oprócz odbywanych tam przez Żydów codziennych praktyk religijnych stanowi niezwykłą atrakcję turystyczną.
W historyczne dzieje państwa Izraelitów nierozłącznie wplatają się dzieje chrześcijaństwa. Obszar zwany Ziemią Świętą jest jego sercem. To tam wyznacznikiem każdego dnia jest poranny widok drzewa oliwkowego, a wieczorem las podświetlonych krzyży i minaretów. Choć współczesny Izrael to konglomerat polityczny i kulturalny, to zarzewie wierzeń judeo-chrześcijańskich i islamskich, te trzy religie pozostają trwałe od kilku tysięcy lat i dominują nad całym codziennym życiem. Najważniejsze ośrodki kultu dla chrześcijan znajdują się obecnie na terenie Autonomii Palestyńskiej. To Betlejem i Jerozolima. I choć Autonomia jest zarządzana przez administrację palestyńską, spory udział w jej finansowaniu ponosi państwo izraelskie, a znaczący odsetek społeczeństwa palestyńskiego pracuje w miastach Izraela. Z powodu jednak napiętej sytuacji między Izraelem, a Autonomią Palestyńską wjazd Żydom na obszar Palestyny jest wzbroniony, a Palestyńczycy muszą posiadać specjalne przepustki na przejazd do Izraela. Jedynie pielgrzymi do miejsc świętych i turyści napływający z całego świata cieszą się pełną swobodą w przemieszczaniu się na tych ziemiach. Gdy wybieramy się do Izraela to najczęściej ścieżki pielgrzymów prowadzą najpierw w kierunku Betlejem i Jerozolimy…
created with
WYSIWYG HTML Editor .
