Turcja_Laodycea

Tureckie historie

Historia VII - Laodycea (Frygia)

Położona na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych Laodycea (tr. Laodikya) była niegdyś zamożnym miastem, słynącym z czarnej wełny, usług bankowych oraz osiągnięć medycznych. Wykopaliska z obszaru północnej nekropolii wykazały, że osada istniała tu już przed założeniem miasta w okresie hellenistycznym. Monety i fragmenty ceramiki z IV wieku p.n.e. wskazują na to, że zamieszkiwała ją rodzima ludność z terenów Azji Mniejszej. Osada nazywała się początkowo Diospolis, czyli Miasto Zeusa, a następnie - Rhodas.

Miasto w obecnych granicach założył w połowie III wieku p.n.e., jako miasto hellenistyczne, ten sam władca z dynastii Seleucydów, który rozbudował Hierapolis, Antioch II Theos, ale losy osady rozstrzygały się w latach 20-tych III wieku p.n.e., gdy krewniak Antiocha III Achajos prowadził wojny w Azji Mniejszej przeciwko Attalidom z Pergamonu i władcy Laodycei. Po zwycięzkiej kampani Antioch III sprowadził na tereny Frygii dwa tysiące rodzin żydowskich z Babilonii i osadził je w Laodycei wyniszczonej walkami. Miasto szybko zaczęło się bogacić na handlu. O zamożności tej społeczności świadczy fakt, że co roku wysyłała ona 9 kg złota na rzecz Świątyni Jerozolimskiej. W II wieku Laodycea wraz z Hierapolis trafiło wpierw pod rządy Pergamonu, by ostatecznie stać się częścią składową Imperium Rzymskiego. Złoty okres rozwoju miasta natomiast przypadł na czasy od I do V wieku n.e., gdy Laodycea otrzymała od Rzymu status "wolnego miasta".

To wydarzenie spowodowało, że miasto leżące na skrzyżowaniu dróg handlowych szybko się rozwijało. Bogactwo mieszkańców Laodycei było szeroko znane w świecie antycznym. Od II wieku p.n.e. Laodycea rozpoczęła bicie własnej monety, na których widniały podobizny Zeusa, Asklepiosa, Apollina, a później - także cesarzy rzymskich. W okresie rzymskim miasto słynęło z banków. Z usług lokalnych bankierów korzystał nawet rzymski orator i mąż stanu, Cyceron. Bogaci mieszkańcy miasta rozwinęli w sobie zamiłowanie do sztuki greckiej oraz monumentalnych budowli w rzymskim stylu. Do najwybitniejszych mieszkańców miasta należeli filozofowie reprezentujący szkołę sceptycką - Antiochus i Theiodas. Z Laodycei wywodził się również Polemon I Pytodoros, król Pontu, Małej Armenii i Bosforu, którego ojciec, Zenon, był wybitnym mówcą i arystokratą.

Ponieważ miasto położone było w regionie często nawiedzanym przez trzęsienia ziemi, jego budowle wielokrotnie były niszczone i odbudowywane. Jedno z trzęsień ziemi nawiedziło region w 27 roku p.n.e., za panowania cesarza Oktawiana Augusta. W 60 roku n.e. kolejne, potężne trzęsienie ziemi całkowicie zrównało Laodyceę z ziemią. Cesarz rzymski Neron zaoferował pomoc finansową przy odbudowie, ale dumni mieszkańcy miasta odrzucili tę ofertę i wyłożyli na ten cel własne środki. Być może motywowała ich ujma na honorze, wywołana odmową wydania pozwolenia na budowę świątyni kultu imperialnego. W każdym razie, Laodycea była jedynym miastem prowincji Azja, które pomocy finansowej po zniszczeniach nie przyjęło.

Na terenie Laodycei znajdziemy stadion, dwa teatry, cztery kompleksy łaźni rzymskich, pięć agor, pięć monumentalnych fontann, dwie bramy monumentalne, buleuterion, domy mieszkalne z perystylami, świątynię, sześć wczesnochrześcijańskich kościołów, publiczne latryny, dwa terminale systemu dystrybucji wody i trzy główne aleje z kolumnadami. Główna trasa wiedzie w kierunku północno-zachodnim, wzdłuż Ulicy Syryjskiej. Dwa teatry znajdują się po północnej stronie stanowiska, a stadion i buleuterion - po stronie południowej. Miasto otoczone było murami obronnymi, z których część jest wyraźnie widoczna. Poza murami, z każdej strony miasta znajdowały się nekropolie.